Λογικά δεν έχετε ξανακούσει το συγκεκριμένο σύνδρομο αφού δεν υπάρχει καμία αναφορά στην ξένη, μα ούτε στην ελληνική βιβλιογραφία. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι σαν σύνδρομο υπάρχει και έχει ριζώσει για τα καλά από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας στις βαθύτερες πεποιθήσεις της Ελληνικής κοινωνίας.

Ας θυμηθούμε λίγα ιστορικά στοιχεία προκειμένου να κάνουμε τις απαραίτητες συνδέσεις.

Ο κατακρημνισμός σε βάρα­θρο ήταν ένας απ’ τους πιο ατιμωτικούς θανάτους κατά την αρ­χαιότητα και εφαρμοζόταν σε αρκετές περιοχές όπως στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στους Δελφούς, στη Θεσσαλία κι αλλού. Η τιμωρία αυτή αφορούσε τους αιχμαλώτους, τους εγκληματίες, τους ιερόσυλους και τους προδότες. Εκτός από το αυτονόη­το μαρτύριο, η ποινή εμπεριείχε και μεταφυσικές προεκτάσεις. Το νεκρό σώμα παρέμενε άταφο για την περεταίρω τιμωρία του, θέλοντας συμβολικά να αποτρέψουν ακόμα και τη λύτρωση της ψυχής του νεκρού! Ο «Καιάδας» στη Σπάρτη είναι ο πιο φημισμένος χώρος του συγκεκριμένου βασανιστηρίου και όχι τυχαία αφού εκεί οι Σπαρτιάτες -εκτός από αιχμαλώτους και κατάδικους- έριχναν και τα ανάπηρα και ασθενικά βρέφη ή παιδιά της Σπάρτης!

Αξίζει ν’ αναρωτηθούμε…

Ποιος ήταν αυτός που έκρινε τον βαθμό αναπηρίας που άξιζε την θανατική τιμωρία;

Ποιος ήταν αυτός που έκρινε με τέτοιο βαθμό δικαιοσύνης την εγκληματική πράξη, την προδοσία ή την ιεροσυλία που ν’ αξίζει την τιμωρία του θανάτου;

Και τελικά, οι νομοταγής πολίτες που «άξιζαν τη ζωή» ήταν πράγματι άνθρωποι δίχως κανένα ελάττωμα σωματικό ή στη συμπεριφορά τους;…

Προσπαθήστε να φανταστείτε λίγο,-εάν ζούσατε σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον- τα πιθανά συναισθήματα που θα είχατε σε περίπτωση που εσείς ή κάποιος δικός σας άνθρωπος αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα υγείας ή κάποια ελαττωματική συμπεριφορά.

Το ποιο πιθανόν είναι ότι θα προσπαθούσατε να το κρύψετε από την κοινωνία, θα αισθανόσασταν μειονεκτικά και έντονο φόβο μήπως εκτεθείτε στον κίνδυνο να σας απορρίψει η κοινωνία σε σημείο βασανιστικής θανάτωσης.

Μήπως σας θυμίζει καθόλου την συμπεριφορά (άρνησης παραδοχής) που παρουσιάζει μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων στο σήμερα;

 

Η εικόνα από την πλευρά των επαγγελματιών Υγείας

Συχνά, εμείς οι επαγγελματίες Υγείας ερχόμαστε αντιμέτωποι με την άρνηση των ανθρώπων να παραδεχτούν και να λάβουν την κατάλληλη βοήθεια στο πρόβλημά τους.

Κοινωνικά έχει επικρατήσει μια εικόνα οχυρωμένων ανθρώπων πίσω από ένα φαινομενικό «καλά είμαι» ή «καλά είμαστε» (αναφερόμενοι στην οικογένεια), ακολουθώντας μια τακτική «τα εν οίκω μη εν δήμω» που τελικά μοιάζει να τους κρατά εγκλωβισμένους και σε μία μόνιμη εσωτερική δυσαρέσκεια. Τελικά, κάποιοι φτάνουν να αναζητούν λύση μόνο εάν αισθανθούν ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο.

Φυσικά, «το σύνδρομο του Καιάδα» αποτελεί βασικό εμπόδιο στη πρόληψη. Για παράδειγμα στα διατροφικά προβλήματα, όταν εμφανίζονται τα πρώτα εμφανή σημάδια παχυσαρκίας ή συναισθηματικού φαγητού και παραμελούνται είτε από το ίδιο το άτομο είτε από τους γονείς προς το παιδί, προφανώς και η κατάσταση πρόκειται στα επόμενα χρόνια να χειροτερέψει με ότι συνέπειες έχει αυτό στη σωματική και ψυχολογική υγεία του ατόμου.

«Θεραπεία» μια λέξη ταμπού

Δυστυχώς στην ελληνική κοινωνία φαίνεται πως ακόμα αποτελεί ταμπού η αποδοχή και η θεραπεία των εξαρτήσεων (χωρίς ν’ αναφέρομαι βέβαια μόνο στα παράνομα ναρκωτικά) όπως και της όποιας δυσλειτουργικής συμπεριφοράς. Σκεφτείτε πόσα άτομα και οι οικογένειές τους υποφέρουν από τη χρήση του αλκοόλ, την εξάρτηση από το internet, τον τζόγο, από την ενδοοικογενειακή βία, πόσα άτομα δυσκολεύονται καθημερινά να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες της καθημερινότητάς τους με δεδομένο την μεγάλη αύξηση των ψυχικών διαταραχών, των χρόνιων νοσημάτων και των ψυχολογικών αλλαγών που επιφέρουν, την αύξηση των διαζυγίων και τις αλλαγές που φέρνει αυτό σε ολόκληρη την οικογένεια κ.ο.κ. Και όμως, ο ψυχολόγος, οι διάφορες μέθοδοι προσέγγισης με ψυχολογικό χαρακτήρα, όπως και τα κέντρα συμβουλευτικής αποτελούν ακόμα και σήμερα ένα τεράστιο κοινωνικό ταμπού.

Παράλληλα, όσων αφορά συγκεκριμένα το διατροφικό κομμάτι στην κοινωνία, οι διαταραχές τροφής και η παχυσαρκία αυξάνονται ραγδαία και υπάρχει επιτακτική ανάγκη κατανόησης ότι τα αίτια είναι βαθύτερα και η αλλαγή δεν πρόκειται να έρθει αν εστιαστεί η θεραπευτική διαδικασία απλά σ’ ένα εβδομαδιαίο διαιτολόγιο παράλληλα με το ζύγισμα. Συμβολικά θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια κοινωνία που καταπίνει τα προβλήματά της.

Καιρός να «σπάσουμε τη βιτρίνα»

Κάθε φορά μου σκέφτομαι «το σύνδρομο του Καιάδα», μου έρχεται στο νου το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Τα καινούργια ρούχα του βασιλιά» που ο ένας έκρυβε την αλήθεια από τον άλλον ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός από φόβο μην τον παρεξηγήσουν…

Ήρθε ο καιρός να «σπάσει η βιτρίνα» και να παραδεχτούμε πως τουλάχιστον στην εποχή μας, μια εποχή κάθε άλλο παρά αθώα είναι, που ανάμεσα σε πολλά χαρακτηριστικά της υπάρχει η απομάκρυνση από τη φύση, η κοινωνική απομόνωση, οι γρήγοροι και πιεστικοί ρυθμοί της καθημερινότητας -ειδικά στις αστικές περιοχές-, όπως και ο περιορισμός της συναισθηματικής έκφρασης με δημιουργικό τρόπο, καθιστούν ως σύγχρονη φυσιολογικότητα να υπάρχουν στον άνθρωπο κάποιες δυσλειτουργικές συμπεριφορές.

Ακόμα ποιο φυσιολογικό είναι η παραδοχή τους και η αναζήτηση θεραπείας τους. Εξάλλου μέσα από τις ελλείψεις και τα προβλήματα, ο άνθρωπος πλησιάζει τον εαυτό του, τον αποδέχεται ολοκληρωτικά και αποκτά αυτογνωσία!

*Ο θεραπευτής κάθε είδους δεν αποτελεί εξαίρεση. Προκειμένου να μπορέσει κάποιος να προσφέρει θεραπεία χρειάζεται ο ίδιος να έχει έρθει αντιμέτωπος με τις προσωπικές του ελλείψεις και να έχει βιώσει την εμπειρία της θεραπευτικής διαδικασίας, αποκτώντας έτσι Ενσυναίσθηση. Διαφορετικά είναι αδύνατον ο ίδιος να προσφέρει βοήθεια. Φανταστείτε έναν επαγγελματία υγείας για παράδειγμα, που δεν έχει ποτέ βιώσει πρόβλημα υγείας ο ίδιος ή έστω κάποιο κοντινό του πρόσωπο.

3