Οι παρενέργειες ορισμένων ψυχοφαρμάκων μπορεί να συμβάλουν στην ανεξέλεγκτη αύξηση του βάρους και γι’ αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και ειδικές συμβουλές στον τρόπο που θα δεχτεί ο θεραπευόμενος αυτή τη νέα κατάσταση όταν τελικά χρειαστεί να ακολουθήσει φαρμακευτική αγωγή.

Οι αιτίες της αύξησης του σωματικού βάρους από τα φάρμακα αυτού του είδους, περιλαμβάνουν την εμπλοκή πολλών μηχανισμών σύνδεσης υποδοχέων που δεν έχουν αποσαφηνισθεί πλήρως σε όλες τις περιπτώσεις.

Για παράδειγμα, η ουσία olanzapine (Zeprexa) που χρησιμοποιείται ως αντιψυχωσικό

φάρμακο, έχει συσχετιστεί με την αύξηση του σωματικού βάρους, τη συνεχή και αυξημένη πρόσληψη τροφής καθώς και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Η olanzapine μπορεί να προκαλέσει αύξηση σωματικού βάρους, μέσω της αύξησης της θερμιδικής πρόσληψης ενώ παράλληλα η ουσία μειώνει τη θερμοκρασία του σώματος και αυτό οδηγεί σε μειωμένη ενεργειακή δαπάνη. Έχει αποδειχθεί ότι μερικά από τα νεότερα αντιψυχωσικά φάρμακα προκαλούν μικρότερη αύξηση του σωματικού βάρους, όπως για παράδειγμα η ζιπραζιδόνη (Geodon).

Στην κατηγορία των Αντικαταθλιπτικών φαρμάκων κάποια έχουν ως παρενέργεια την μείωση του βάρους, ενώ κάποια άλλα την αύξηση του. Tα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά όπως η αμιτριπτιλίνη, η ιμιπραμίνη, η δεσιπραμίνη, οι αναστολείς της μονοαμινοοξιδάσης μειώνουν το βασικό μεταβολικό ρυθμό και οδηγούν σε αυξημένη επιθυμία για υδατάνθρακες, συμβάλλοντας στην αύξηση του βάρους κάτι το οποίο όμως εξαρτάται από τη δόση και τη διάρκεια της θεραπείας του ασθενούς.

Oι εκλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης όπως η παροξετίνη (Seroxat), η σιταλοπράμη (Seropram), η σερτραλίνη (Zoloft) αρχικά μπορεί να προκαλέσουν απώλεια βάρους, αλλά μακροπρόθεσμα ίσως υπάρξει αύξηση του βάρους, καθώς αυξάνουν το αίσθημα της πείνας και υπάρχει έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες.

Απλά βήματα πρόληψης για να αποφύγετε την αύξηση βάρους

Η ιδανικότερη λύση είναι η πρόληψη, για αυτό προτείνονται τα εξής:

· Βάλτε στόχο τη διατήρηση του βάρους σας και ζυγιστείτε περίπου μία φορά στις δέκα μέρες για να μπορέσετε να το ελέγξετε πριν το πρόβλημα πάρει μεγάλες διαστάσεις.

· Ακολουθήστε ένα πλάνο διατροφής με τρία βασικά γεύματα την μέρα σε ποσότητα ενός κανονικού πιάτου, και καταναλώστε ένα με δύο μικρά ενδιάμεσα σνακ. Τα φρούτα σίγουρα είναι μια υγιεινή επιλογή απλά και σε αυτή τη περίπτωση χρειάζεται να τα καταναλώνετε με μέτρο.

· Προσπαθήστε να τρώτε αργά, επιτρέποντας έτσι στον εγκέφαλό σας να «καταλάβει» ότι χορτάσατε, δεδομένου ότι χρειάζονται 20 λεπτά μέχρι να μεταφερθεί η πληροφορία στον εγκέφαλο ότι αισθανόσαστε κορεσμό.

· Aκολουθήστε κάποια φυσική δραστηριότητα η οποία θα ενεργοποιήσει το σώμα σας και θα βελτιώσει τη διάθεσή σας. Ακόμα και αν δεν έχετε διάθεση για να πάτε σε κάποιο γυμναστήριο, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε τις σκάλες αντί του ασανσέρ, να καθαρίσετε το σπίτι ή ότι άλλο μπορείτε να κάνετε.

· Ότι αλλαγή παρατηρήσετε συζητήστε την με τον γιατρό σας.

Η αγωγή με ψυχοφάρμακα είναι για πολλούς ανθρώπους ένα σημαντικό στήριγμα για να μπορέσουν να αντέξουν και να διαχειριστούν την καθημερινότητα. Αν τελικά δεν καταφέρετε να αποφύγετε, για τους όποιους λόγους, την αύξηση του σωματικού σας βάρους λόγω της φαρμακευτικής αγωγής στην οποία υποβάλλεστε, μην απογοητεύεστε. Τα περιττά κιλά που πήρατε αποτελούν μια αναστρέψιμη κατάσταση όπου μετά το τέλος της θεραπείας, αργά ή γρήγορα θα μπορέσετε να να την αντιμετωπίσετε μόνοι σας ή με την βοήθεια ειδικού.